Çeviren: Toğrul Salamzade
Kozmolojik Argüman, Tanrı’nın var olduğunu, bir şeyin sonsuz regresyon sonucu ortaya çıkamayacağını söyleyerek kanıtlamaya çalışır. Kozmolojik argüman, her şeyin sebepsiz bir sebebi olması gerektiğini savunmaktadır. Bu sebepsiz-sebebin ise, Tanrı olduğunu öne sürüyor. Kozmolojik Argüman’ın çeşitli biçimleri vardır, ancak temel olarak aşağıda belirtilmiştir.
Kozmolojik Argüman
- Var olan şeyler vardır.
- O şeyler var olmaya da bilirdi.
- Varoluş olanağı olmayan şeyler var olmuşlardır ve onların var oluşuna bir sebep vardır.
- Herhangi bir şey kendisini var edemez, kendisini var etmesi için, var olması gerekmektedir, bu da mantıksızdır.
- Bir şeyin var olması için, sonsuz sayıda sebepler olması mümkün değildir.
- Sonsuz regresyonların olması için başlangıç sebebi yoktur, bu da, varoluş için hiçbir sebep olmadığı anlamına gelir.
- Evren var olduğuna göre, bir sebebi olması gerekmektedir.
- Bu nedenle, herşeyin sebepsiz bir sebebi olması gerektiği anlamına gelir.
- Sebepsiz sebep ise, Tanrı’dır.
1224-1274 yılları arasında yaşamış olan Thomas Aquinas’ın, Kozmolojik Argüman’ın, Hareketsiz Hareket Ettirici Argüman ismindeki bir türü vardı. O, hiçbir şey, bir ilk hareket ettirici olmadan hareket etmeye başlayamayacağını söylemişti. Hareket edenlerin, sonsuz regresyonları olamaz. Bu nedenle, bir Hareketsiz Hareket Ettirici olmalıdır. Bu Hareketsiz Hareket Ettirici ise, Tanrı’dır.
Argümanın Sağlam Yönleri
Kozmolojik Argüman’ın sağlamlığı, onun, basit ve kolay anlaşılır bir kavramdan yani, bir şeyin var olması için sonsuz sayıda sebep olmasının imkânsız olduğuna dayanmasıdır. Tanrı’nın var olduğuna dair bazı diğer argümanlar üzerinde daha çok düşünme, kavramlar konusunda çalışmak gerekmektedir, ancak bu argüman ise, temel ve basittir. Ayrıca, cisimlerin kendi kendilerini var edemeyeceği ve kesinlikle onları var eden bir sebep olması gerektiğini öne sürmek de mantıklıdır.
Argümanın Zayıf Yönleri
Bu argümanın zayıflıklarından biri de şudur ki, eğer her şeyin var olmak için bir sebebi olması gerekiyorsa, o halde Tanrı’nın da var olması için bir sebep gerektiğidir. Ancak bu, sebebi geri iter ve olamayacak olan, sonsuz sebepler olduğuna işaret eder.
Ayrıca tanıma göre de Tanrı sebepsizdir.
